(Δημοσιευμένο κείμενο στο 75ο φύλλο του ΠΑΝΙΩΝΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ)
Με αφορμή την πρόταση του συνοδοιπόρου Μάκη Διόγου καταθέτω τις απόψεις μου για την δημιουργία εταιρίας λαϊκής βάσης από τον «Πανιώνιο Κόσμο» για τον Πανιώνιο. Το τελευταίο διάστημα γίναμε θεατές δυσάρεστων καταστάσεων όσον αφορά το διοικητικό καθεστώς της ΠΑΕ ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ, καταστάσεων που δημιούργησαν ένα κλίμα ανασφάλειας για το μέλλον του Συλλόγου και μία απογοήτευση στους φιλάθλους της ομάδας. Από την εποχή της υπεραισιοδοξίας με την έλευση του Κωνσταντίνου Τσακίρη και του οράματος του για έναν Σύλλογο δυνατό, πρωτοποριακό, αυτόνομο, πρωταγωνιστή, φτάσαμε ακριβώς στο άλλο άκρο, με μία διαδρομή αντίστροφη από αυτήν που όλοι θεωρούσαμε ότι ακολουθούσαμε, στα πρώτα χρόνια της θητείας του. Τα αίτια της σημερινής κατάστασης λίγο πολύ γνωστά σε όλους μας και δεν θα αναλυθούν στο κειμενο αυτό, η καταγραφή τους άλλωστε έχει γίνει από όλους σχεδόν τους δημοσιογράφους που ασχολούνται με το ρεπορτάζ της ομάδας, άλλοτε με υπερβολές και άλλοτε χωρίς. Σήμερα λοιπόν η ΠΑΕ Πανιώνιος αλλάζει σελίδα οριστικά, με την αποχώρηση του Κων. Τσακίρη και τη μεταβίβαση του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών του, στον Ερασιτέχνη Πανιώνιο, ο οποίος θα ‘‘τρέξει’’ την ομάδα τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι και από εκεί και μετά θα αναζητηθούν λύσεις για το Σύλλογο στο πρόσωπο νέων ‘’επενδυτών’’. Εδώ λοιπόν συνοδοιπόροι μπαίνει το ερώτημα τι ακριβώς λύσεις επιζητούμε για τον Πανιώνιο ‘’μας’’, τι ακριβώς θα ψάξουμε το επόμενο διάστημα, μήπως έναν νέο Τσακίρη, ή έναν μεταλλαγμένο Λιανό ή τελικά θα μας προκύψει κάποιος…παράγοντας παλαίου τύπου. Επομένως ποια θα μπορούσε να είναι λύση στο πρόβλημα που έτσι αναπάντεχα προέκυψε για το Σύλλογο? και αναφέρομαι στο Σύλλογο και όχι στην ΠΑΕ, γιατί ας μην ξεχνάμε ένα σημαντικό ποσοστό των εσόδων της ΠΑΕ από τα εισιτήρια, αποδίδεται στον ερασιτέχνη.
Μία πρώτη προσέγγιση στο ερώτημα αυτό ίσως είναι, το μοντέλο που ακολουθούν αρκετοί ευρωπαϊκοί σύλλογοι, με τον κόσμο να συμμετέχει ενεργά και να στηρίζει οικονομικά τις ομάδες, ή το μοντέλο των εταιριών λαϊκής βάσης οι οποίες συστήνονται με σκοπό την απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών των Ποδοσφαιρικών Εταιριών, που παρουσιάζουν οικονομικά και άλλα προβλήματα.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα των παραπάνω μοντέλων είναι η Μπαρτελόνα και η Ρεάλ οι οποίες απαριθμούν χιλιάδες μέλη τα οποία μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες εκλέγουν την διοίκηση των συλλόγων τους. Η ιδιότητα του μέλους του σωματείου είναι ιδιαίτερη τιμή και «μεταβιβάζεται κληρονομικά» από τον πατέρα στον γιο. Ο μαδριλένος και ίσως πολύ περισσότερο ο καταλανός φίλαθλος μαθαίνει ότι απέναντι στην ομάδα έχει ευθύνη και ο ίδιος και ότι θα πρέπει να ασχολείται με την ομάδα της πόλης του με τον ίδιο τρόπο που ενδιαφέρεται και για τις δημοτικές ή τις εθνικές εκλογές της πατρίδας του.
Επίσης ο ίδιος ο δήμος, τόσο της Μαδρίτης όσο και της Βαρκελώνης, οργανώνει την διαδικασία των εκλογών για την ανάδειξη διοικήσεων στους συλλόγους. Ενίοτε παρεμβαίνει και καταλυτικά, όπως πριν μερικά χρόνια όταν η Ρεάλ κολυμπούσε στα χρέη και ο δήμος της Μαδρίτης αγόρασε με 180 εκ. € το προπονητικό κέντρο της για να τη σώσει από τη σίγουρη χρεοκοπία.
Για το τι εστί πραγματικά και ουσιαστικά όμως ένας σύλλογος λαϊκής βάσης αντιγράφω μέρος από το σημείωμα του Συνδέσμου Φίλων Μπαρτσελόνα Αθήνας στο πλαίσιο της ημερίδας που διοργανώθηκε με θέμα «110 χρόνια FC Barcelona- 30 χρόνια ελληνικό επαγγελματικό ποδόσφαιρο» το φθινόπωρο του 2009.
«Έχει επικρατήσει η αντίληψη ότι ο πιο εύκολος τρόπος για να φτάσει ένας σύλλογος σε επιτυχίες είναι να βρεθεί ένας “λεφτάς που να τα σπρώχνει”. Αυτός είναι ο ένας τρόπος αλλά υπάρχει και άλλος. Αυτός που διδάσκει ο σύλλογος που λέγεται FC Barcelona. Στην Μπάρτσα κανείς δεν περιμένει τον “λεφτά”... Ποτέ δεν χρειάστηκε “ο μεγάλος” για να την ξελασπώσει. Την Μπάρτσα την κυβερνάει ο κόσμος της, τα 160.000 μέλη της, τα οποία εκλέγουν διοίκηση σε τακτά χρονικά διαστήματα και έχουν δικαίωμα να ρίξουν τη διοίκηση με πρόταση μομφής αν υπάρχει η υποψία ότι αυτή λειτουργεί εκτός Καταστατικού. Τα μέλη έχουν δικαίωμα να ελέγχουν τη διοίκηση για το πού πάνε τα λεφτά από τα έσοδα του συλλόγου... Κανένας πρόεδρος της Μπαρτσελόνα δεν θα βάλει λεφτά από την τσέπη του, κανένας δεν θα βάλει λεφτά στην τσέπη του, κανένας δεν έχει τη θέση του εξασφαλισμένη ... Σε αντίθεση με την πρακτική που συναντά κανείς στην Ελλάδα, οι εμπορικές δραστηριότητες (μπουτίκ, έντυπα, μουσείο), τα γήπεδα, τα προπονητικά κέντρα, οι ακαδημίες ανήκουν στον σύλλογο και όχι σε εταιρείες συμφερόντων προέδρων και μεγαλομετόχων».
Ένα άλλο αξιοσημείωτο παράδειγμα μοντέλου συλλογικής ‘’ιδιοκτησίας’’ αποτελεί η Φέγενορντ στην Ολλανδία η οποία τα τελευταία χρόνια έφτασε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Ήταν Μάιος του 2009 και ο διευθυντής του συλλόγου, Έρικ Χούντε, ανακοινώνει χρέη 21.000.000 ευρώ. "Έχουμε ένα τριετές πλάνο για να βγούμε από το αδιέξοδο και να πραγματοποιήσουμε κέρδη….’’ δηλώνει και τα λόγια του προκαλούν το φόβο στις τάξεις της "Het Legioen" (η λεγεώνα), όπως ονομάζονται οι φίλαθλοι της Φέγενορντ. Όταν ο Χούντε, το 2008 ανέλαβε ουσιαστικά τη διαχείριση του συλλόγου, εκπόνησε ένα σχέδιο συλλογικής αλληλεγγύης και αρωγής για τη διάσωση της Φέγενορντ. Προσπάθησε να αποφύγει την πώλησή της ομάδας σε ‘’ξένα χέρια’’ αποκλείοντας ακόμα και ξένους εύρωστους επενδυτικούς φορείς, στη συνέχεια προσκάλεσε όλους τους τοπικούς οικονομικούς παράγοντες να συμμετάσχουν ενεργά στην οικονομική λειτουργία της.
"Η Φέγενορντ είναι μία ομάδα της εργατικής τάξης και ανήκει στον κόσμο και τους φιλάθλους της. Και έτσι θα πρέπει να παραμείνει για πάντα", τόνισε στο περιθώριο της συνεύρεσης του με περίπου 150 ανθρώπους, που επένδυσαν σημαντικά ποσά στην ομάδα.
Το μοντέλο εταιρίας λαϊκής βάσης το συναντάμε και στην Αγγλία και μάλιστα στις μικρότερες κατηγόριες, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Νορθάμπτον. Ήταν το 1992 όταν η ομάδα με χρέη 1,6 εκ. λιρών είχε μπει σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης, τότε οι φίλαθλοί της, σχημάτισαν εταιρία λαϊκής βάσης απέκτησαν μετοχές της ομάδας και εκπροσώπηση στο Διοικητικό Συμβούλιο.
Συνοδοιπόροι, τέτοια παραδείγματα περισσότερο ή λιγότερο τρανταχτά μπορούμε να βρούμε πολλά, το κρίσιμο σημείο όμως είναι να τα υιοθετήσουμε και να μας κάνουν να δούμε το Σύλλογο μας με διαφορετικό μάτι. Να μας κάνουν να νιώσουμε πραγματικό κομμάτι του Συλλόγου και όχι απλοί υποστηριχτές του. Να μας ωθήσουν στο να αναπτύξουμε την αλληλεγγύη μας στο Σύλλογο οργανώνοντας την Πανιώνια κοινότητα σε συμμετοχικά και δημιουργικά μοντέλα δράσης, να αλλάξουμε στην πράξη τη ατομική φίλαθλη ή οπαδική μας ιδιότητά σε μια πιο οργανωμένη και δημιουργική υποστήριξη του Συλλόγου. Η δημιουργία Συλλόγου λαϊκής βάσης θα αποδείξει στην πράξη την αλληλεγγύη μας στο Σύλλογο, με πρωταρχικό στόχο - όσο αυτό είναι εφικτό στην παρούσα χρονική συγκυρία - τη δημιουργία ταμείου αρωγής που θα ενισχύει όλα τα τμήματα του συλλόγου. Όλα τα μέλη θα συνεισφέρουν στην οικονομική στήριξη του Συλλόγου μέσω των καθορισμένων συνδρομών και όποιοι το επιθυμούν και μπορούν μέσω επιπλέων εισφορών ή δωρεών, αποκτώντας το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στα όργανα του Συλλόγου. Η υλοποίηση ενός τέτοιου μοντέλου διοίκησης θα έχει ξεκάθαρους στόχους που μεταξύ άλλων θα είναι:
- Να υποστηρίζει υλικά και ηθικά τα ερασιτεχνικά και επαγγελματικά τμήματα του Συλλόγου.
- Να προωθεί και να εξαπλωνει την Πανιώνια ιδέα, ιστορία και κουλτούρα, με τη διαρκή διεύρυνση του αριθµού των Μελών του και την ουσιαστική προώθηση του φίλαθλου πνεύµατος όπως αρµόζει στις ρίζες, τις καταβολές και την κουλτούρα του Συλλόγου.
- Να προωθεί τις αθλητικές δραστηριότητες του Συλλόγου, κυρίως στην νεολαία.
- Να υποστηρίζει την ανάπτυξη αθλητικών υποδομών για την ικανοποίηση των αναγκών του Συλλόγου.
Επίσης θα λειτουργεί με διαφάνεια και θα αποκλείει τις υστερόβουλες συμπεριφορές, η δύναμη των πολλών θα δίνει προοπτική και όραμα για το σύλλογο, αποκλείοντας την ιδιοτέλεια την περιχαράκωση και την συρρίκνωση του συλλόγου.
Η μέχρι σήμερα λοιπόν εμπειρία μου ως οπαδός του πιο Ιστορικού Συλλόγου της χώρας, με κάνει να πιστεύω ότι ήρθε η στιγμή να αναλάβουμε δράση εμείς οι απλοί φίλαθλοι του, να δραστηριοποιηθούμε συντονισμένα και να πάμε σε πιο συμμετοχικά σχήματα διοίκησης. Η συνειδητοποίηση του εγχειρήματος αυτού αποτελεί ίσως το δυσκολότερο κομμάτι ώστε όλοι να το αποδεχθούμε, να το υιοθετήσουμε και να το ακολουθήσουμε. Είναι ένας δύσκολος δρόμος, μπορούμε όμως να τον περπατήσουμε όλοι μαζί αλλάζοντας τα ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα του Συλλόγου.
Τη πρόταση αυτή του Μάκη συνοδοιπόροι, με βάση τις τελευταίες εξελίξεις πρέπει να την εξετάσει σοβαρά ο Ερασιτέχνης Πανιώνιος και σε συνεργασία με τη Δημοτική Αρχή, να κάνει άνοιγμα στον κόσμο του Πανιώνιου για την δημιουργία ενός Συλλόγου πρότυπου και σημείου αναφοράς της πόλης.
Νewtonas
(Αποστόλης Μακρυκώστας)